Revista Lazarillo, nº 21 (2009)

El número 21 de la Revista Lazarillo, que edita la Asociación de Amigos del Libro Infantil y Juvenil, contiene una selección especial de títulos editados en 2008. Desde KALANDRAKA y FAKTORÍA K felicitamos a este colectivo al cumplirse 10 años de la nueva etapa de la revista, y les transmitimos nuestra gratitud por las reseñas y los comentarios favorables hacia libros como "El gran viaje del Señor M.", "La historia del Rainbow Warrior", "La nube de Martín", "Orejas de mariposa", "Estás en la luna", "La historia de la manzana roja", "Descubrir el arte a través del mundo"...
----------------------
O número 21 da Revista Lazarillo, que edita a Asociación de Amigos del Libro Infantil y Juvenil, contén unha escolma especial de títulos editados en 2008. Dende KALANDRAKA e FAKTORÍA K felicitamos a este colectivo ao cumprirse 10 anos da nova etapa da revista, e transmitímoslle a nosa gratitude polas reseñas e os comentarios favorables a libros como "A gran viaxe do Señor M.", "A historia do Rainbow Warrior", "A nube de Martín", "Orellas de bolboreta", "Estás na Lúa", "As aventuras da mazá vermella", "Descubrir a arte a través do mundo"...

 

El ilustrador Alberto Urdiales reseña tres álbumes, "El gran viaje del Señor M.", premiado en 2002 como Mejor Libro del Año en Canadá; "La historia del Rainbow Warrior", catalogado con el distintivo Libro Amigo de los Bosques, y "La nube de Martín", finalista del I Premio Internacional Compostela de Álbumes Ilustrados.

El gran viaje del Señor M.

«Si planteamos este libro ante un público infantil, auguro una interesante lectura, surgirán preguntas al lector o lectora, y unas muy interesantes pausas ante imágenes tremendamente poéticas y otras inexplicables. Quizá sean estas las características del auténtico álbum: historia corta pero contundente, e ilustraciones maravillosas pero comunicadoras; todo ello para un público de diferentes edades pero amante del álbum».

La historia del Rainbow Warrior

«...Ha sido la experiencia de leérselo a los niños y observar el efecto producido en ellos, la mayor razón para comprender su calidad. La mezcla de historia sobre animales e historia real es un auténtico revulsivo, pero lo verdaderamente notable son las ilustraciones, en principio nada relacionadas con el quehacer habitual de la autora y tampoco espectaculares, rompedoras, rebuscadas u obsoletas. Excepto las pocas escenas del viaje migratorio de las ballenas protagonistas, las ilustraciones de Rocío Martínez son de una sencillez sorprendente, extrañas, simbólicas; con el aspecto de antiguos mapas, mezclando visiones frontales y cenitales que las pueden hacer indescifrables para el condicionado ojo adulto, pero enormemente narrativas, pues describen el objeto como es, no como lo vemos».

La nube de Martín

«El texto de Javier Sobrino es mínimo, una o, a lo sumo, dos frases cada dos páginas. Es la leve, pero sentida y profunda sugerencia que todo buen ilustrador/a desea. Quiero imaginarme a Rebeca Luciani afligida en el placer de ilustrar este texto y llena de satisfacción por la perfecta edición de Kalandraka. Es la primera vez que me veo pasando las manos por las páginas de un libro -directamente sobando sus hojas- intentando ‘tocar' la densidad de los colores y los pequeños surcos del acrílico; por supuesto, los dedos solo encuentran el papel, pero es un papel especial, denso, extrañamente mate en un momento en el que predomina el tacto semisatinado y como grasiendo del ‘barniz de máquina' y las aplicaciones de ‘brillo esmaltado'».

Esther Madroñero, de la librería madrileña Kirikú y la Bruja, comenta sobre "Orejas de mariposa":

Orejas de mariposa

«Kalandraka nos presenta, una vez más, un libro con un texto lleno de fuerza y dulzura y unas ilustraciones con una línea muy personal y una técnica mixta llena de matices que acompañan y enriquecen esta historia y nos obligan a volver a abrir las páginas de este libro para detenernos, curiosos, en ellas».

Sara Moreno, coordinadora de este especial de libros seleccionados por Lazarillo, recomienda "Estás en la luna" para lectores a partir de 12 años:

Estás en la Luna

«Enhorabuena una vez más a la editorial Kalandraka por esta apuesta. Siempre es una aventura dejarse seducir por el relato de una autora que se lanza por primera vez al mundo de la literatura juvenil. Con ello, editorial y autora han demostrado lo que venimos pregonando desde hace tiempo: la buena literatura no tiene edad de destino, no tiene más corsé que el bagage cultural del lector que queda atrapado en ella. "Estás en la luna" es un libro que entra por los sentidos, colores, sabores, olores, sonidos, texturas que se apropian del lector».

También encontramos un artículo de María Victoria Sotomayor, profesora de la Universidad Autónoma de Madrid, sobre "Clásicos y reediciones 2008: una apuesta por lo permanente":

La historia de la manzana roja

«En el mundo de las recuperaciones, una vez más debemos destacar la impagable labor de la editorial Kalandraka que, siguiendo con su línea de años anteriores, y tras recuperar la obra de Leo Lionni, Arnold Lobel, Tomi Ungerer, Iela Mari, Gianni Rodari y Ursula Wölfel, nos ofrece este año "La historia de la manzana roja", del autor sueco Jan Lööf, que conocíamos por la edición de Miñón de 1987, reproducida por Susaeta en 1991 y hace tiempo desaparecida».
«...Precisamente aquí es donde se sitúan las mayores diferencias entre la edición de Miñón y la actual de Kalandraka. La traducción da como resultado en esta última un texto mucho más sintético, donde abunda el estilo directo y se omiten expresiones y frases reiterativas que en la edición de Miñón tenían una función identificadora: "el hombre del traje a rayas", la "manzana" y otras. También se actualizan ciertos elementos de la ilustración, como los rótulos de los establecimientos: "Policía" se sustituye por "Comisaría", "Garaje. Reparaciones" por "Taller mecánico" y la hoja del calendario en la escena en que el frutero está engañando al señor del traje a rayas corresponde al 28 dic. en lugar del 1 april del original sueco (día de las bromas en muchos países europeos). En la mayor parte de los casos estos cambios contribuyen a facilitar la comprensión de situaciones y personajes y hace la historia más asequible a lectores de menor edad».

Por último, la directora de Lazarillo, Alicia Muñoz, incluye "Descubrir el arte a través del mundo", editado por FAKTORÍA K, en su catálogo de "Libros muy especiales":

Descubrir el arte a través del mundo

«Entre los libros dedicados a la iniciación en la historia del Arte, quiero distinguir aquí "Descubrir el arte a través del mundo", de Caroline Desnoëttes. Este libro presenta un recorrido por las principales culturas de los cinco continentes mediante la belleza y variedad de sus creaciones artísticas. Destacaría en él, además, su cuidada presentación, el gusto por incidir en cada detalle y la originalidad de los motivos escogidos en la variedad de materiales... Podría también haberse titulado al revés: Descubrir el mundo a través del arte».

En este número de Lazarillo también se citan títulos como "Garbancito", de Olalla González y Marc Taeger; se reseñan las ediciones en castellano de "Historia de la resurrección del papagayo" y "El elixir del amor", pertenecientes a Libros del Zorro Rojo e Hipòtesi, respectivamente, que KALANDRAKA editó en gallego y en portugués (también en italiano, en el caso del libro-disco de ópera); y en la lista de certámenes artístico-literarios figuran el Premio Internacional Compostela de Álbumes Ilustrados, cuya primera edición ganó "Cerca", de Natalia Colombo, y el Premio Internacional Ciudad de Orihuela de Poesía para Niños, que recayó en Beatriz Osés por su obra "El secreto del oso hormiguero". Los admiradores de Gonzalo Moure, autor de "Soy un caballo", también podrán deleitarse con sus relatos, con la sensibilidad y el talento que le caracteriza.

-----------------------------------

O ilustrador Alberto Urdiales reseña tres álbums, "A gran viaxe do Señor M.", premiado en 2002 como Mellor Libro do Año en Canadá; "A historia do Rainbow Warrior", catalogado co distintivo Libro Amigo dos Bosques, e "A nube de Martín", finalista do I Premio Internacional Compostela de Álbums Ilustrados.

A gran viaxe do Señor M.

«Se plantexamos este libro ante un público infantil, auguro unha interesante lectura, xurdirán preguntas ao lector ou lectora, e unhas moi interesantes pausas ante imaces tremendamente poéticas e outras inexplicables. Quizais sexan estas as características do auténtico álbum: historia curta pero contundente, e ilustracións marabillosas pero comunicadoras; todo elo para un público de diferentes idades pero amante do álbum».

A historia do Rainbow Warrior

«...Foi a experiencia de lerllo aos nenos e observar o efecto producido nenes, a maior razón para comprender a súa calidade. A mestura de historia sobre animais e historia real é un auténtico revulsivo, pero o verdadeiramente notable son as ilustracións, en principio nada relacionadas co quefacer habitual da autora e tampouco espectaculares, rompedoras, rebuscadas ou obsoletas. Agás as poucas escenas da viaxe migratoria das baleas protagonistas, as ilustracións de Rocío Martínez son dunha sinxeleza sorprendente, estranas, simbólicas; co aspecto de antigos mapas, mesturando visións frontais e cenitais que as poden facer indescifrables para o condicionado ollo adulto, pero enormemente narrativas, pois describen o obxecto como é, non como o vemos».

A nube de Martín

«O texto de Javier Sobrino é mínimo, unha ou, ao sumo, dúas frases cada dúas páxinas. É a leve, pero sentida e profunda suxerencia que todo bo ilustrador/a desexa. Quero imaxinarme a Rebeca Luciani aflixida no pracer de ilustrar este texto e chea de satisfacción pola perfecta edición de Kalandraka. É a primeira vez que me vexo pasando as mans polas páxinas dun libro -directamente sobando as súas follas - intentando ‘tocar' a densidade das cores e os pequenos regos do acrílico; por suposto, os dedos só atopan o papel, pero é un papel especial, denso, estranamente mate nun momento no que predomina o tacto semisatinado e como grasendo do ‘verniz de máquina' e as aplicacións de ‘brillo esmaltado'».

Esther Madroñero, da librería madrileña Kirikú y la Bruja, comenta sobre "Orellas de bolboreta":

Orellas de bolboreta

«Kalandraka preséntanos, unha vez máis, un libro cun texto cheo de forza e dozura e unhas ilustracións cunha liña moi persoal e unha técnica mixta chea de matices que acompañan e enriquecen esta historia e nos obrigan a volver a abrir as páxinas deste libro para deternos, curiosos, nelas».

Sara Moreno, coordinadora deste especial de libros seleccionados por Lazarillo, recomenda "Estás na lúa" para lectores a partir de 12 anos:

Estás na Lúa

«Parabéns unha vez máis á editorial Kalandraka por esta aposta. Sempre é unha aventura deixarse seducir polo relato dunha autora que se lanza por primeira vez ao mundo da literatura xuvenil. Con elo, editorial e autora demostraron o que vimos pregonando dende hai tempo: a boa literatura non ten idade de destino, non ten máis corsé que a bagaxe cultural do lector que queda atrapado nela. "Estás na lúa" é un libro que entra polos sentidos, cores, sabores, olores, sons, texturas que se apropian do lector».

Tamén atopamos un artigo de María Victoria Sotomayor, profesora da Universidade Autónoma de Madrid, sobre "Clásicos e reedicións 2008: unha aposta polo permanente":

As aventuras da mazá vermella

«No mundo das recuperacións, unha vez máis debemos destacar a impagable labor da editorial Kalandraka que, seguindo coa súa liña de anos anteriores, e tras recuperar a obra de Leo Lionni, Arnold Lobel, Tomi Ungerer, Iela Mari, Gianni Rodari e Ursula Wölfel, ofrécenos este ano "As aventuras da mazá vermella", do autor sueco Jan Lööf, que coñeciamos pola edición de Miñón de 1987, reproducida por Susaeta en 1991 e hai tempo desaparecida».
«...Precisamente aquí é onde se sitúan as maiores diferenzas entre a edición de Miñón e a actual de Kalandraka. A tradución dá como resultado nesta última un texto moito máis sintético, onde abunda o estilo directo e omítense expresións e frases reiterativas que na edición de Miñón tiñan unha función identificadora: "o home do traxe a raias", a "mazá" e outras. Tamén se actualizan certos elementos da ilustración, como os rótulos dos establecementos: "Policía" sustitúese por "Comisaría", "Garaxe. Reparacións" por "Taller mecánico" e a folla do calendario na escena na que o froiteiro está enganando ao señor do traxe a raias corresponde ao 28 de decembro en lugar do ‘1 april' do orixinal sueco (día das bromas en moitos países europeos). Na maior parte dos casos estes cambios contribúen a facilitar a comprensión de situacións e personaxes e fan a historia máis asequible a lectores de menor idade».

Por último, a directora de Lazarillo, Alicia Muñoz, inclúe "Descubrir a arte a través do mundo", editado por FAKTORÍA K, no seu catálogo de "Libros moi especiais":

Descubrir a arte a través do mundo

«Entre os libros adicados á iniciación na historia da Arte, quero distinguir aquí "Descubrir a arte a través do mundo", de Caroline Desnoëttes. Este libro presenta un percorrido polas principais culturas dos cinco continentes mediante a beleza e variedade das súas creacións artísticas. Destacaría nel, ademais, a súa coidada presentación, o gusto por incidir en cada detalle e a orixinalidade dos motivos escollidos na variedade de materiales... Podería tamén terse titulado ao revés: Descubrir o mundo a través da arte».

Neste número de Lazarillo tamén se citan títulos como "Garavanciño", de Olalla González e Marc Taeger; reséñanse as edicións en castelán de "Historia da resurrección do papagaio" e "O elixir do amor", pertencentes a Libros del Zorro Rojo e Hipòtesi, respectivamente, que KALANDRAKA editou en galego e en portugués; e na lista de certames artístico-literarios figuran o Premio Internacional Compostela de Álbums Ilustrados, cuxa primeira edición gañou "Cerca", de Natalia Colombo, e o Premio Internacional Ciudad de Orihuela de Poesía para Nenos, que recaeu en Beatriz Osés pola obra "El secreto del oso hormiguero". Os admiradores de Gonzalo Moure, autor de "Son un cabalo", tamén poderán deleitarse cos seus relatos, coa sensibilidad e o talento que o caracteriza.